Eksploatacja map – wygenerowanych najpierw w MapCreating
Wykorzystywanie plików
Skala i rozmiar
Skalowanie plików rastrowych – mapę możesz zawsze trochę powiększyć, gdyż jej duża rozdzielczość pozwala na to. Pamiętaj jednak, by boki były zmieniane proporcjonalnie.
Skalowanie plików wektorowych – pliki pdf wektorowe są skalowalne bez utraty jakości technicznej, ale z dużą utratą jakości merytorycznej. Mapa pomniejszona robi się zbyt drobiazgowa czyli staje się nieczytelna, zaś powiększona – zbyt przegrubiona, co robi złe wrażenie. Odradzamy zatem skalowanie, warto przyjąć rozmiar docelowy w czasie personalizacji.
Skale – po zmniejszeniu lub powiększeniu mapy pamiętaj o zasłonięciu białym prostokątem skali liczbowej i skali mianowanej. Możesz za to zostawić podziałkę liniową, gdyż ona jest zawsze poprawna.
Zniekształcenia skali – skala każdej mapy jest zachowana precyzyjnie tylko w wybranych miejscach, dlatego należy ją traktować z pewnym przybliżeniem. Wynika to ze zniekształceń czyli różnic pomiędzy odległościami, kątami i powierzchniami mierzonymi na modelu Ziemi (powierzchni odniesienia) i na płaszczyźnie po odwzorowaniu. W przypadku małych obszarów zniekształcenia są zwykle niewielkie, ale dla map świata i kontynentów, w niektórych miejscach mogą sięgać znacznych wartości.
Odwzorowania kartograficzne – mapy mają różne odwzorowania, zależnie od skali. W skalach wielkich do 1:250 000 jest to odwzorowanie poprzeczne walcowe Merkatora, a układ jest zgodny ze strefami UTM, za wyjątkiem obszarów polarnych. Mapy w skalach średnich, tzn. w przedziale 1:270 000 – 1: 4 500 000, są w odwzorowaniu wiernokątnym Lamberta z kierunkiem północy dopasowanym do najbliższego południka, w interwale co 1°. Mapy kontynentów w skalach małych, tzn. w przedziale 1:5 000 000 – 1:120 000 000, są w odwzorowaniu wiernopowierzchniowym Lamberta albo Times’a. Duże mapy świata są w odwzorowaniu Times’a, a małe, od skali 1:65 000 000 – w odwzorowaniu wiernopowierzchniowym Mollweidego.
Rozmiar – duży rozmiar map, liczony w pikselach, centymetrach/ calach lub gigabajtach, a także format zapisu, wpływają na możliwość obsługiwania map przez różne programy. Jeśli mapa ma rozmiar powyżej 1 m/ 40”, albo dałeś rozdzielczość 600 dpi, lub też zawiera dużo elementów treści, czy też ma format wektorowy, to uważnie się zapoznaj z poradami niżej, by uniknąć potencjalnych problemów w czasie dalszej pracy.
Rozdzielczość – warto dopasować rozdzielczość generowanej mapy do konkretnych potrzeb, by z jednej strony mapa miała wysoką jakość techniczną, a z drugiej – nie obciążała za bardzo systemu. 300 dpi jest dobre dla fotografii, ale dla potrzeb druku offsetowego map to za mało, kontury i małe nazwy nie będą ostre. 600 dpi powinno wystarczyć. W przypadku druku ploterowego wszystko zależy od odległości z jakiej będzie czytana mapa, jeśli jest to mapa podręczna, to najlepsze jest także 600 dpi, pod warunkiem, że ploter potrafi to wykorzystać.
Format zapisu
Formaty zapisu – obraz roboczy mapy jest eksportowany w formacie jpg, RGB, 120 dpi, ze znakiem wodnym. Mapę finalną możesz wyeksportować w formacie jpg oraz tiff lub rastrowym pdf; dla obydwu ostatnich jest możliwy wybór trybu specjalnej jakości – dotyczy to wszystkich licencji za wyjątkiem Umowa Licencyjna Podstawowa – Basic Licence. Mapę możesz także wyeksportować w formacie pdf wektorowym zamkniętym, z warstwami czytanymi przez Adobe AcrobatReader® lub bez. Model barw CMYK lub RGB, rozdzielczość do 600 dpi.
Pdf – mapę w pdf możesz otworzyć np. w Adobe AcrobatReader®. W przypadku dużych map zaczekaj proszę do drugiego odświeżenia obrazu, by móc bez problemu przesuwać go i zoomować.
Komentarze do map – pliki map w Adobe AcrobatReader® możesz opatrywać komentarzami o bardzo różnej postaci graficznej i zapisywać je na przyszłość. Stworzysz w ten sposób prywatną warstwę informacyjną. Narzędzie do ich wyświetlania w Adobe AcrobatReader® znajdziesz tutaj.
Komentarze możesz wyeksportować,
by przekazać innej osobie lub też podmienić np. za rok, gdy zdecydujesz się wygenerować z MapCreating nową, aktualną mapę.
Pdf rastrowy – pliki pdf rastrowe możesz otwierać m.in. w Adobe Illustrator®, CorelDraw®, Adobe Photoshop®, Adobe InDesign® i dodawać na wierzchu własną treść. W przypadku map o bardzo dużych rozmiarach – powyżej 30.000 pikseli dla jednego z rozmiarów – plik może się jednak nie otworzyć.
Tiff – pliki w formacie tiff są najlepsze dla map w wielkich formatach. Możesz je otworzyć w dowolnym programie graficznym. Twoja drukarnia nie będzie miała z nimi problemów, choć jednak może preferować pliki w formacie pdf, dlatego lepiej to z nią wcześniej skonsultować.
Jpg – pliki w formacie jpg są w modelu barw RGB. Są czytane przez wszystkie programy. Pamiętaj proszę, że rozmiar mapy jest dopasowywany elastycznie do rozmiaru ekranu, zgodnie z rozmiarami w pikselach obrazu – nie zaś zgodnie ze skalą mapy.
Georeferencja w pliku tiff (w przyszłości) – pliki w formacie tiff zawierają georeferencję w nagłówku oraz mają pliki towarzyszące w formacie tfw, dzięki temu można je otworzyć w programie typu GIS. Zapisanie powtórne plików w Adobe Illustrator®, CorelDraw®, Adobe Photoshop®, Adobe InDesign® spowoduje utratę georeferencji z nagłówka, jeśli jednak zachowasz nazwę pliku oraz rozmiar w pikselach bez zmian, to plik tfw nadal da możliwość prawidłowego osadzenia mapy w programie GIS.
Georeferencja w pliku pdf – pliki w formacie pdf zawierają georeferencję w nagłówku. Po otwarciu map w Adobe AcrobatReader® możesz ją wyświetlić z wykorzystaniem narzędzia Wymiary/ Wyszukiwanie lokalizacji.
Zapisanie powtórne plików w Adobe Illustrator®, CorelDraw®, Adobe Photoshop®, Adobe InDesign® spowoduje utratę georeferencji.
Format pdf wektorowy
Pdf wektorowy – pliki pdf wektorowe są zamknięte, co oznacza, że są nieedytowalne. Takie pliki możesz jednak otworzyć w Adobe Illustrator® lub Adobe InDesign® i dodać na wierzchu własne dane.
Pdf wektorowy – pliki pdf wektorowe szybko się generują, ale ponieważ zawierają dużo danych, więc są trudne do wyświetlania dla programów graficznych i przeglądarek. Sugerujemy stosowanie tego formatu jedynie dla prostych plików, zawierających dość mało informacji, mogą być za to duże w cm/ calach. Najlepszym rozwiązaniem jest format rastrowy.
Warstwy – pliki pdf wektorowe mogą zawierać warstwy tematyczne. Narzędzie do ich wyświetlania w Adobe AcrobatReader® znajdziesz tutaj.
Możesz włączać i wyłączać dowolne z nich, dopasowując treść do aktualnych potrzeb, np. prezentacji na spotkaniu lub analizy danych. Każda warstwa mapy obejmuje jedną grupę elementów, zgodną z wykazem kategorii w zakładce 2 Treść/ Elementy treści podkładowe, ich nazwy są skrócone ale rozróżnialne, w j. angielskim. Warstw nie widać w plug-in pdf w przeglądarce. Nie zapisuj pliku powtórnie w Adobe Illustrator®, bo utracisz warstwy.
Pdf zapisany w Adobe Illustrator® – pliki pdf wektorowe zapisane w programie Adobe Illustrator® możesz otworzyć w Adobe Photoshop® rasteryzując je. Jeżeli nie zawierają linii niesymetrycznych, to możesz je także otworzyć w CorelDraw® – uważnie sprawdź wówczas mapę.
Grafika nietypowa
Linie niesymetryczne – to lodowce, granice na morzu, budynki zabytkowe, mury i płoty, akwedukty i mury obronne. Także szereg sygnatur punktowych jest skonstruowanych z wykorzystaniem linii niesymetrycznych: miejscowości, elektrownie, farmy słoneczne, strome spadki, przystanie flisackie, wiaty, szałasy, amfiteatry, gorące źródła, bystrza.
Model barw RGB – programy GIS oraz przeglądarki internetowe preferują model RGB. Wyświetlane tam mapy, wykonane w modelu CMYK, mogą mieć zniekształcone barwy lub nie pojawić się wcale.
Nadruki – w druku offsetowym dużych nakładów są potrzebne nadruki koloru czarnego oraz kolorów niektórych innych elementów. Zawierają je pliki wektorowe oraz pliki rastrowe wyeksportowane w trybie specjalnej jakości, dającym wspaniałe rezultaty techniczne ale powodującym, że końcowy etap generowania trwa 10 razy dłużej.
Tryb specjalnej jakości – w trybie specjalnej jakości dużo lepiej czytelne są linie i powierzchnie, na które nachodzą nazwy i sygnatury punktowe. Tło pod nazwami i sygnaturami jest usuwane selektywnie i tylko w 75%, dzięki czemu nawet w gęstwinie nazw i sygnatur można dostrzec przebieg ulic, szlaków czy kolei. Nasze rozwiązanie jest unikalne na skalę światową.
W tym trybie są zachowane wszystkie nadruki, nie tylko czarnego koloru, ale też innych, koniecznych by wybrane elementy treści mapy były lepiej czytelne. Dotyczy to: siatki, nazw niektórych wielkich regionów i jednostek administracyjnych, konturów form pokrycia terenu, konturów budynków, poziomic, konturów dróg, rurociągów i linii energetycznych, drobnych innych.
Pasery – mapy nie zawierają paserów i spadów, gdyż w większości przypadków przeszkadzałyby w dalszym wykorzystaniu map. W razie konieczności wykonania wydruku offsetowego sugerujemy dodanie paserów i białych spadów w programie graficznym. Mapa ma zawsze rozmiar netto.
Tło wokół mapy – mapy są generowane z białym tłem wokół szarej ramki. Usilnie odradzamy zmienianie tła wewnątrz treści, ale poza ramką jest to dopuszczalne, można to zrobić np. w Adobe Photoshop® lub programie podobnym.
Retusz – jeśli jakiś obiekt/ informacja Ci przeszkadza, możesz spróbować go usunąć w programie rastrowym, choć nie jest to łatwe. Nie możesz tylko usuwać/ zasłaniać metryczki wydawniczej MapCreating i numeru licencji.
Znak wodny – obrazy robocze oraz mapy do celów humanitarnych są opatrzone znakami wodnymi.
Zasięgi map w różnych skalach
Znajdziesz tu sugestie, jakie skale są najlepsze do wygenerowania map o żądanej tematyce.
| Skale | Mapy |
|---|---|
1:3 500, 1:10 000 | plany miast kompletne |
1:15 000, 1:20 000 | plany miast przeglądowe |
1:25 000, 1:35 000 | mapy gmin, mapy wysp |
1:50 000, 1:70 000 | mapy turystyczne, mapy powiatów i nadleśnictw szczegółowe |
1:75 000, 1:100 000 | mapy powiatów, mapy pojezierzy i nadleśnictw przeglądowe |
1:125 000, 1:200 000 | mapy województw, drogowe szczegółowe |
W skalach średnich otrzymasz mapy przeglądowe dużych obszarów, jak np. Twój kraj.
| Skale | Mapy |
|---|---|
1:500 000 | mapy państw małych |
1:1 000 000 | mapy państw średnich, grup państw |
1:3 000 000, 1:4 000 000 | mapy państw wielkich, kontynentów małych |
W skalach małych otrzymasz mapy części świata lub całego globu, na którym żyjemy. Są zatem dostępne prezentacje wszystkich kontynentów: mapa Afryki, mapa Ameryki Północnej, mapa Ameryki Południowej, mapa Antarktydy, mapa Australii i Oceanii, mapa Azji i mapa Europy. To nie wszystko, jest także mapa Arktyki czyli inaczej Oceanu Arktycznego, a także obrazy pozostałych oceanów: mapa Oceanu Atlantyckiego, mapa Oceanu Indyjskiego i mapa Oceanu Spokojnego. Ocean Południowy jest na wspomnianej mapie Antarktydy. Największe są mapy Świata, wycentrowane na obie Ameryki, Europę z Afryką lub Azję z Australią i Oceanią.
| Skale | Mapy |
|---|---|
1:5 000 000, 1:10 000 000 | mapy kontynentów wielkie |
1:12 000 000, 1:20 000 000 | mapy kontynentów średnie, mapy świata wielkie |
1:50 000 000, 1:100 000 000 | mapy kontynentów małe, mapy świata średnie |
1:200 000 000 | mapy świata małe |
Użytkowanie map
Swoją mapę możesz wykorzystać na kilkadziesiąt sposobów, poniżej znajdziesz propozycje tylko dla części z nich. Przekonasz się, że współczesne portale z mapami skalowalnymi opartymi o GoogleMaps®, OpenStreetMap® itp. – korzystamy z nich na co dzień wszyscy, bo są bardzo użyteczne – nie zawsze mogą zastąpić tradycyjną mapę.
Mapa w samochodzie
Idealna do zaplanowania podróży, do wyboru interesującej trasy. Sprawdzi się, kiedy nawigacja odmówi posłuszeństwa, kiedy nie będzie zasięgu lub sygnał GPS zostanie zakłócony przez burzę. Mapa samochodowa jest prawidłowo zgeneralizowana, w odróżnieniu od tej w nawigacji, jej treść jest dużo lepiej schierarchizowana i czytelna.
Mapa na wycieczce pieszej
Przydatna do zaplanowania trasy wycieczki i uwzględnienia w niej lokalnych atrakcji, jak zabytki czy parki narodowe. Mapa wgrana do smartfona pokaże pozycję w terenie na tle znakomitego podkładu pełnego czytelnych informacji. Mapa papierowa jest krytycznie niezbędna w sytuacjach awaryjnych, niebezpiecznych, gdy wyczerpie się bateria w smartfonie, nie będzie zasięgu, a sygnał GPS zostanie zakłócony przez burzę. Gdy po prostu zgubisz smartfona czy też zostanie Ci ukradziony. Mapa papierowa zawiera najczęściej więcej treści niż mapa internetowa dla danego obszaru i jest dużo lepiej czytelna.
Mapa w szkole
Jest niezbędna w nauce geografii i historii, gdyż pozwala jednym rzutem oka ogarnąć treści, które bez powodzenia możnaby opisywać na wielu stronach podręcznika. Zwróć uwagę, jak o wiele bardziej jest użyteczna mapa ścienna od tej w smatfonie, zupełnie inaczej się ją czyta, dużo szybciej ogarnia się całość i wysuwa prawidłowe wnioski. Przy zastosowaniu dużych sygnatur, nazw i mocnych barw jest czytelna nawet z końca sali szkolnej. Warto ją pofoliować, by zabezpieczyć na lata przed dotykiem dziecięcych palców.
Mapa w biurze
Mapa w biurze może pełnić funkcję ozdobną, ale przede wszystkim informacyjną. Na mapie ściennej możesz pokazać oddziały firmy w regionie, w kraju czy na świecie. Zaznaczamy na niej odbiorców naszych towarów czy usług – mazakami suchościeralnymi, magnesami lub pinezkami. Na mapie możemy planować trasy dostaw lub nowe inwestycje. Warto zadbać, by mapa zawierała tylko te elementy treści, które są nam potrzebne, a reszta, zazwyczaj umieszczana na mapie, została usunięta – jest to możliwe do osiągnięcia w trakcie personalizacji w MapCreating. Otrzymamy plakat z mapą niestandardową.
Tapeta w biurze
Najlepiej się sprawdza w hallu, korytarzu lub sali konferencyjnej. Powinna zajmować całą ścianę, warto po wydruku obciąć ramki, by treść sięgała krawędzi tapety. Zalecamy proste informacje, czytelne z 3 metrów/ 10 stóp. W odróżnieniu od produktów oferowanych przez konkurencję, nasza mapa zawiera zestaw najważniejszych danych, pokazanych w sposób jednolity i konsekwentny, kompletny na danym poziomie czytania. Jeżeli oczekujesz nazw tylko dużych miast, to będą wszystkie, nie zaś tylko część przeplatana z małymi. Jeżeli potrzebujesz nazw wszystkich głównych ulic, to tak będzie, nie zaś dostrzeżesz tylko kilka najważniejszych i wiele malutkich zbędnych. Jeżeli chcesz zobaczyć drogi dwujezdniowe lub sieć kolejową, to będą się one jednoznacznie odróżniały od innych podobnych informacji.
Billboard wzdłuż drogi
W tym przypadku są potrzebne największe znaki i dość mała ilość informacji. Taką mapę ogląda się z dużej odległości i przez ułamek sekundy. Mimo, że maksymalny rozmiar naszej mapy wynosi 254 cm/ 100”, to możesz wydrukować powiększoną w niższej rozdzielczości.
Tapeta w pokoju dziecięcym
Najczęściej jest to mapa kraju zamieszkania lub świata. Jeśli to możliwe, to wybierz nazewnictwo w języku zrozumiałym dla dziecka. Mimo, że dorosły będzie na nią patrzył z większej odległości, to dziecko prawdopodobnie zapozna się z bliska z każdym szczegółem. Warto uwzględnić góry i doliny na mapie, rzeki i miasta. Drogi i koleje są mniej ważne. Tapeta powinna być na całą ścianę, w rozdzielczości 300 dpi lub wyższej, jeśli pozwala na to rozdzielczość plotera i stopień ziarnistości tapety.
Obraz w salonie
Mapa może być elegancką formą zagospodarowania wolnej ściany. Jak stworzyć mapę – zalecamy modyfikację wyglądu poprzez użycie maniery artystycznej oraz dopasowanie koloru tytułu. Możesz wykonać kilka prób, z użyciem tła – jak lasy, hipsometria barwna dla gór, obraz satelitarny – lub bez, wówczas będzie dominować kreska. Nazw powinno być mało. Wykonawszy to staniesz się twórcą niestandardowej mapy.
Plan miasta w biurze turystycznym lub na słupie
Absolutnie niezbędny do objaśniania turystom położenia obiektów w mieście, sposobu dojazdu do atrakcji lub miejsca noclegu. Sprawdź, czy zawiera nazwy wszystkich ulic.
Mapa we foyer hotelu
Powinna pełnić funkcję zarówno ozdobną jak i informacyjnę. Na mapie świata możesz pokazać sieć, do której należy hotel. Nic nie stoi na przszkodzie, by mapa jako tapeta na ścianie stała się elementem nowoczesnego designu wnętrza – plakat z planem miasta lub plakat z mapą okolicy sprawdzi się znakomicie. Bardzo dobra będzie też mapa świata niestandardowa.
Mapa w książce, gazecie lub czasopiśmie
Tutaj są potrzebne bardzo proste mapy, zawierające możliwie mało treści, ale spójnej i kompletnej. Jest ważne, by na mapie pokazać wszystkie obiekty, o których mowa w tekście – być może możesz je dodać ręcznie w końcowym etapie personalizacji. Zazwyczaj, takich map potrzeba wiele i warto by były do siebie podobne wizualnie, szczególnie jeśli są w tej samej skali. Wykorzystaj w tym celu zapisaną mapę, jej ponowne użycie zapewni powtórzenie efektu w błyskawicznym czasie. Szczególnie w przypadku małych map warto je oglądać w Adobe AcrobatReader® w powiększeniu 100%, czyli jako dużo mniejsze niż zazwyczaj, daje to dobre wyobrażenie, które elementy treści będą dominowały. Naturalnie, zawsze najlepszą formą kontroli jest wydruk próbny na drukarce, w wysokiej rozdzielczości.
Mapa w podręczniku lub artykule naukowym
Taka mapa musi być opracowana niezwykle starannie, zrób kilka prób, by treść dopasować do potrzeb. Jak każda inna mapa powinna zawierać legendę. Na końcu procesu personalizacji możesz dodać własne treści, o których jest mowa w tekście. Dopilnuj, by nazwy nie były zbyt małe w stosunku do reszty dzieła, bo zbyt duża różnica zniechęca do skorzystania z mapy, redaktor mapy powinien to uzgodnić z redaktorem całości.
Katalog firmowy z mapą sieci sprzedaży
Daj prosty podkład kartograficzny, przydadzą się jednak granice i nazwy jednostek administracyjnych, dużo miejscowości, sieć dróg. Jeśli musisz dodać tylko kilka obiektów, to jako twórca map online z powodzeniem zrobisz to ręcznie (w przyszłości) pod koniec personalizacji. Profesjonalna mapa w katalogu robi dobre wrażenie, zwiększa prestiż firmy.
Ulotka z lokalizacją firmy
Wyjątkowo prosta, wystarczy że dasz schemat ulic z kilkoma nazwami. I zaznaczysz ręcznie położenie firmy.
Podkład do mapy infrastruktury
W czasie personalizacji wybierz jako temat mapę podkładową, dzięki czemu będziesz miał w tle dość skromną treść w jasnych barwach. Przy mapie infrastruktury duże znaczenie ma jednak dobór kategorii treści podkładowej, zajrzyj więc do zakładki zaawansowanej i włącz potrzebne grupy elementów. Bez wątpienia powinieneś dać dużo nazw miejscowości lub ulic, przydadzą się granice administracyjne. Warto wygenerować ten podkład z portalu MapCreating, gdyż mapy tworzone z użyciem automatycznych narzędzi w programach GIS są nie najwyższej jakości merytorycznej i graficznej.
Podkład do prezentacji statystycznej
Jak w poprzednim przypadku wybierz jako temat mapę podkładową, dzięki czemu będziesz miał w tle dość skromną treść w jasnych barwach. Zadbaj, by były widoczne granice i nazwy jednostek administracyjnych, na poziomie agregacji (łączenia części w większą całość), dla którego pokazujesz dane statystyczne. Jeśli tych danych jest dużo, to wstaw je w programie typu GIS lub graficznym, jeśli mało – to mapuj wiele lokalizacji ręcznie (w przyszłości) pod koniec personalizacji w MapCreating. W ten sposób powstanie Twoja własna mapa a Ty będziesz twórcą mapy niestandardowej.
